چاپ سیلک اسکرین (Silk Screen)

چاپ سیلک‌اسکرین، چاپ اسکرین تکنیکی در چاپ است که بر اساس تکثیر بوسیله استنسیل یا شابلون طراحی شده است. در این روش از پارچه توری ظریفی که در قدیم پارچه ای ابریشمی بود برای ساخت کلیشه استفاده میشده و به همین دلیل به این چاپ چاپ سیلک گفته می شود.

ابتدا از طرح مورد نظر تصویری سیاه و سفید بر روی کاغذ شفاف یا فیلم لیتوگرافی تهیه میشود و سپس آنرا بر روی تور ابریشمی که سطح آن با مواد ژلاتینی حساس به نور آغشته گشته و بر روی قالب یا چهار چوبی از جنس چوب یا فلز قرار می گیرد قرار می دهند و به آن نور  می تابانند. مواد حساس به نور واکنش شیمیایی نشان داده و سخت و مقاوم میشوند و قسمتهایی که نور نخورده براحتی شسته شده و از سطح پارچه یا کلیشه پاک میگردند بدین ترتیب قسمتهایی که باید رنگ از آنها عبور کنند پاک شده و رنگ از سوراخهای پارچه عبور کرده و بر روی سطح مورد نظر یا همان سطح چاپ می نشیند. این عمل را با استفاده از یک کاردک یا تیغه لاستیکی (اسکویی‌جی)  که با فشار دست یا دستگاه کنترل میشود انجام داده و مرکب غلیظ را بر سطح کلیشه یا پارچه می‌گسترانند ، بدین ترتیب رنگ از بخش‌های نفوذپذیر توری به سطح زیرین در زیر کلاف می‌رسد و نقش مورد نظر را می‌توان با رنگ‌های مختلف بر روی سطوح مسطح چاپ کرد.

از چاپ سیلک میتوان برای چاپ روی هر سطح مسطح و با هر ابعادی استفاده کرد از جمله امکان چاپ بر روی انواع ساک های خرید و ساک های دستی پارچه ای،نایلکس و نایلون، سی دی، دفتر تلفن، سر رسید، آفتابگیر خودرو، تقویم دیواری، چرم، مقوا، آینه، شیشه، جعبه های مختلف از جنس کارتن، تابلوهای صنعتی، تابلوهای اطلاع رسانی، هدایای تبلیغاتی مثل ساعت و کیف و هر هدیه تبلیغاتی با سطح مسطح.

با این وجود نباید از معایب این روش چاپ نیز غافل شد از جمله معایب و محدودیتهای این روش چاپ سرعت پایین، تکرنگ بودن مورد چاپی و عدم دقت کافی برای کنار هم قرار دادن رنگها در چاپهای مختلف می باشد و برای چاپ های چند رنگ حتما می بایست طرح به گونه ای اجرا شود تا رنگهای طرح از هم فاصله داشته و در صورت جابجایی هر رنگ در طرح مورد نظر ایراد و خدشه ای بوجود نیاید (در اصطلاح طرح باید بصورت تفکیکی باشد).

چاپ سیلک می تواند به صورت دستی و نیز بصورت ماشینی و توسط دستگاه انجام پذیرد که در حالت ماشینی بالطبع سرعت و همچنین دقت کنار هم قرار گرفتن ، تنظیم و  همنشینی رنگها بسیار بالاتر خواهد بود ولی از روش ماشینی برای تیراژهای بالا و چاپ بر روی مواد با ارزش تر بایداستفاده کرد.

روش چاپ سیلک اولین بار در ژاپن انجام شد. در آن زمان پارچه های ابریشمی برای چاپ کاربرد داشت و به همین دلیل این روش به سیلک (به معنی ابریشم) معروف شد. این روش هنوز هم در بسیاری از نقاط جهان استفاده می شود زیرا هیچ روش چاپی نمی تواند به اندازه چاپ سیلک، مرکب را بر روی سطح منتقل کند و گاهی نیاز است تا چاپ با مقادیر زیادی از مرکب انجام شود و اصطلاحاَ تمامی سطح کار را پر کند در چنین حالتی چاپ سیلک جزء بهترین گزینه ها به شمار  می آید.

در تصویر زیر تمامی مراحل چاپ سیلک روی هدایای تبلیغاتی مانند تیشرت تبلیغاتی را بصورت ساده نمایش داده ایم.